Viêm bàng quang cấp là gì? Chẩn đoán và điều trị ra sao?

Viêm bàng quang cấp là tình trạng nhiễm trùng đường tiết niệu dưới khiến bàng quang sưng, viêm bất thường. Bệnh do vi khuẩn gây ra, có các triệu chứng khá điển hình, diễn ra đột ngột nhưng có thể điều trị tương đối nhanh và đơn giản.

Bệnh viêm bàng quang cấp là gì?

Viêm bàng quang cấp là bệnh nhiễm trùng đường tiểu cấp tính khiến bàng quang bị viêm sưng. Người mắc bệnh viêm bàng quang sẽ cảm thấy đau đớn, khó chịu khi đi tiểu. Về cơ bản, bệnh khá dễ điều trị nếu được phát hiện trong giai đoạn đầu, chưa nhiễm trùng lên thận.

Bất kỳ ai cũng có thể gặp phải bất thường bàng quang này, Tuy nhiên, theo các nghiên cứu, nữ giới dễ mắc viêm bàng quang hơn nam giới. Có tới 40 –  50% phụ nữ ở độ tuổi trưởng thành đều có thể mắc bệnh này ít nhất 1 lần trong đời.

Nguyên nhân là niệu đạo của nữ rất ngắn nên vi khuẩn ở xung quanh tầng sinh môn có thể dễ dàng xâm nhập vào bàng quang. Trong khi đó đối với nam, bệnh lý này ít gặp hơn trừ khi họ có các dị dạng đường tiểu, nằm bất động tại chỗ trong thời gian dài do bị chấn thương hoặc liệt, phì đại tuyến tuyền liệt và sỏi gây tắc nghẽn đường tiểu.

Các nguyên nhân gây bệnh viêm bàng quang cấp thường gặp

Do vi khuẩn

Trung bình có khoảng 90% trường hợp bị viêm bàng quang cấp là do bị nhiễm khuẩn. Các vi khuẩn này có thể xâm nhập từ đường niệu đạo ngược lên. Chúng sẽ tấn công lớp niêm mạc và dưới niêm mạc, bộ phận có chức năng bảo vệ bàng quang. Lớp niêm mạc này bị tấn công sẽ dẫn đến các triệu chứng tiểu gắt, tiểu nhiều lần,…

Nếu lượng vi khuẩn xâm nhập đủ lớn khiến lớp niêm mạc bị tổn thương nặng hoặc cơ chế nước tiểu bài xuất xảy ra vấn đề thì bàng quang sẽ bị viêm cấp.

Dưới đây là các vi khuẩn thường gặp gây ra bệnh viêm bàng quang cấp:

• Escherichia coli (E.coli): chiếm 70 đến 80% ca bệnh.
• Proteus mirabilis: chiếm 10 đến 15% ca bệnh.
• Staphylococcus aeruginosa: chiếm 5 đến 10% ca bệnh.
• Klebsiella: chiếm 5 đến 10% ca bệnh.
• Staphylococcus aureus: chiếm 1 đến 2% ca bệnh.
• Pseudomonas aeruginosa: chiếm 1 đến 2% ca bệnh.

Không do nhiễm khuẩn

Ngoài vi khuẩn thì việc nếu hệ miễn dịch của bạn bị suy giảm hoặc cơ thể đang trong giai đoạn đặc biệt, suy yếu hơn bình thường thì cũng có thể bị nhiễm khuẩn đường tiết niệu. Một số đối tượng sau có nguy cơ mắc bệnh viêm bàng quang lớn hơn bình thường:

• Phụ nữ có thai
• Phụ nữ đang thay đổi nội tố trong thời gian mãn kinh
• Bệnh nhân đái tháo đường
• Người đang thực hiện xạ trị

Ngoài ra, bệnh nhân đang điều trị các bệnh lý cụ thể cũng có thể gia tăng nguy cơ bị viêm bàng quang hơn như:

• Bất thường ở đường tiểu: u tuyến tiền liệt, hẹp niệu đạo, hẹp bao quy đầu, phì đại lành tính, sỏi hoặc u bàng quang, viêm bàng quang kẽ….
• Đang điều trị các bệnh suy giảm hệ miễn dịch như: ung thư, đái tháo đường, HIV,.
• Người bệnh nằm tại chỗ lâu ngày trong chữa bệnh: tai biến mạch não, chấn thương cột sống và khung chậu, gãy xương đùi, tổn thương tủy sống,…
• Đã trải qua can thiệp ngoại khoa vào hệ tiết niệu như đặt ống thông tiểu, soi bàng quang, tán sỏi,…
• Người cao tuổi
• Nữ giới

Đặc biệt, nếu bạn đang sử dụng một số các loại thuốc không đúng liều lượng và chỉ định cũng có thể dẫn đến bàng quang bị viêm cấp như thuốc tránh thai, các thuốc sử dụng trong hoá trị, thuốc diệt tinh trùng,….

Như đã nhắc đến ở trên, phụ nữ dễ mắc bệnh lý ở bàng quang hơn so với nam giới. Trung bình có 9 người phụ nữ mắc viêm bàng quang thì mới có 1 người đàn ông được chẩn đoán mắc bệnh này. Do đó, các chị em phải chú ý vệ sinh cơ thể sạch sẽ. Đặc biệt, bạn phải nên cẩn thận lựa chọn các sản phẩm vệ sinh được sản xuất chuyên nghiệp, thành phần an toàn, lành tính để đề phòng các rủi ro nhiễm khuẩn đường tiết niệu có thể có.

Dấu hiệu nhận biết bệnh viêm bàng quang cấp tính 

Đa số những biểu hiện đều xuất hiện bất ngờ và gây nhiều khó khăn cho người bệnh. Các triệu chứng viêm bàng quang cấp thường thấy nhất bao gồm:

Triệu chứng lâm sàng

Bạn nên đến Bệnh viện ngay nếu phát hiện cơ thể mình có các dấu hiệu sau đây:

• Cảm thấy muốn đi tiểu nhiều lần.
• Buốt khi đi tiểu tiện
• Nóng rát mỗi lần đi tiểu.
• Nước tiểu có màu đục, máu và mùi hôi.
• Đau bụng dưới.
• Cơ thể bị lạnh và sốt.

Triệu chứng cận lâm sàng

Thông qua các xét nghiệm, phương pháp chẩn đoán hình ảnh, các bác sĩ sẽ nghi ngờ dấu hiệu của viêm bàng quang nếu thấy:

• Hình ảnh siêu âm bàng quang thể hiện vách bàng quang dày hơn bình thường
• Kết quả xét nghiệm nước tiểu ghi nhận phản ứng với nitrit dương tính.
• Cấy nước tiểu để xác định loại vi khuẩn và sử dụng thuốc kháng sinh thích hợp.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm bàng quang cấp

Theo các chuyên gia Tiết niệu thận thì bệnh viêm bàng quang dễ gặp hơn ở các nhóm đối tượng có thói quen sống như sau:

• Quan hệ tình dục không sử dụng các biện pháp an toàn
• Hay dùng gel hoặc kem diệt tinh trùng
• Phụ nữ đặt vòng tránh thai
• Bệnh nhân phải đặt ống thông tiểu
• Người đã có tiền sử viêm bàng quang
• Phụ nữ bị thay đổi nội tiết tố

Bệnh viêm bàng quang có nguy hiểm không?

Đây không phải bệnh nguy hiểm ngay tức thời. Bởi trên thực tế, đa số các ca bệnh có thể được điều trị bằng thuốc trị viêm bàng quang cấp như kháng sinh tại nhà trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, bạn cũng không thể chủ quan vì bệnh có thể dẫn đến nhiễm trùng lên thận và gây ra các dấu hiệu như đau 2 bên hông, sốt cao, buồn nôn, nôn mửa, ớn lạnh,…. sẽ phải nhập viện để điều trị theo phác đồ điều trị viêm bàng quang cấp phù hợp theo bộ y tế.

Các phương pháp chẩn đoán bệnh viêm bàng quang cấp

Tại Bệnh viện Đa khoa Phương Đông, các bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh thông qua một số phương thức sau:

• Xét nghiệm nước tiểu: Bệnh nhân sẽ được đánh giá số lượng hồng cầu và bạch cầu trong nước tiểu. Sau đó, căn cứ vào các biểu hiện lâm sàng, bác sĩ sẽ đưa ra các chỉ định tiếp theo.
• Cấy nước tiểu: Bạn sẽ được yêu cầu lấy mẫu nước tiểu sạch để nhân viên y tế kiểm tra các thành phần vi khuẩn ở trong nước tiểu bệnh nhân và gợi ý loại kháng sinh được sử dụng để điều trị.
• Siêu âm bàng quang: Thông qua hình ảnh bàng quang trên máy siêu âm, các chuyên gia y tế sẽ xem xét tình trạng ứ nước và kiểm tra bề mặt, thành bàng quang và dò tìm các khối u (nếu có).
• Nội soi bàng quang: Nếu bác sĩ còn nhiều nghi ngờ chưa thể loại bỏ, chỉ định nội soi bàng quang sẽ được đưa ra để chẩn đoán tình trạng viêm nhiễm chuẩn xác nhất.

Điều trị bệnh viêm bàng quang cấp tính 

Thuốc kháng sinh chính là phương pháp điều trị viêm bàng quang cấp được áp dụng nhiều nhất. Một số loại kháng sinh đang có nồng độ cao trong nước tiểu thích hợp để điều trị bệnh gồm:

• Amoxicillin
• Trimethoprim
• Nitrofurantoin
• Ciprofloxacin
• Sulfamethoxazole

Loại thuốc thứ hai được áp dụng đó là thuốc chữa viêm bàng quang cấp. Đó là thuốc kháng viêm nhằm giảm các triệu chứng đau cho người bệnh. Ngoài ra, bệnh nhân cũng được gợi ý phải điều chỉnh một số thói quen vệ sinh, sinh hoạt hợp lý thông qua việc uống nhiều nước và đi tiểu đều đặn.

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh viêm bàng quang

Bạn có thể tham khảo các thói quen sinh hoạt đơn giản sau đây để chủ động phòng tránh các bất thường ở bàng quang, bao gồm:

• Uống nhiều nước và giữ thói quen đi tiểu mỗi 3 giờ
• Hạn chế sử dụng các loại thuốc thụt rửa âm đạo và những thuốc vệ sinh phụ nữ dạng xịt.
• Tránh sử dụng chất diệt tinh trùng và màng ngăn.
• Hãy mặc quần lót rộng rãi và được làm từ chất liệu cotton. Ngoài ra, cũng nên thay quần lót mỗi ngày.
• Tắm bằng vòi sen thay vì tắm bồn
• Sử dụng biện pháp an toàn khi quan hệ tình dục

Trên đây là toàn bộ thông tin về bệnh lý viêm bàng quang cấp tính. Tuy đây là bệnh lành tính nhưng bạn không được chủ quan để tránh tình trạng nhiễm trùng lên thận. Để chủ động bảo vệ sức khoẻ của bản thân và những người thân yêu, bạn nên thăm khám sức khỏe định kỳ và kịp thời ngay khi cơ thể có các triệu chứng bất thường.